Doorontwikkeling van de adaptatiepiramide

We ontwikkelen de adaptatiepiramide verder door tot monitoringssystematiek

Opdrachtgever
Locatie
Looptijd
Meer weten
Dordrecht, Manifestregio Vallei & Veluwe
Vallei en Veluwe en Dordrecht
2023

Doorontwikkeling van de adaptatiepiramide

We ontwikkelen de adaptatiepiramide verder door tot monitoringssystematiek

Klant
Plaats
Looptijd
Meer weten
Dordrecht, Manifestregio Vallei & Veluwe
Vallei en Veluwe en Dordrecht
2023

Nederland werkt aan een klimaatbestendig systeem dat tegen een stootje kan. Maar liggen we met het huidige klimaatadaptatiebeleid wel op koers? Kiezen we de juiste maatregelen om het tempo van klimaatverandering bij te houden? Doen we de juiste dingen? Moeten we bijsturen? Met de adaptatiepiramide willen we een monitoringssystematiek ontwikkelen die antwoord kan geven op dit soort vragen. We zien namelijk dat het klimaat snel verandert en dat dit steeds vaker extremere gebeurtenissen met zich meebrengt. Als we nu niet werken aan een robuust klimaatbestendig systeem, moeten we in de toekomst vaker reageren op crisissituaties met meer overlast en schade tot gevolg.

Dit project bouwt voort op de Adaptatiepiramide voor Hoogheemraadschap van Delfland en is ook onderdeel van het Monitoring Lab Klimaatadaptatie.

Hasse Goosen weet alles over dit project

Wat is de adaptatiepiramide?

Met de adaptatiepiramide willen we voor overheden visueel maken hoe zij op weg zijn naar een robuust klimaatbestendig systeem. De piramide bestaat uit drie lagen. Van beneden naar boven zijn dat: het natuurlijk systeem benutten, technische maatregelen nemen en handelen bij extremen.

Een robuuste adaptatiepiramide heeft een stevige basis: het natuurlijk systeem en de sponswerking van een gebied worden ten volle benut. Dat betekent dat water en bodem sturend zijn bij de inrichting. Maar het natuurlijk systeem kan ons niet tegen alle klimaatextremen beschermen. Daarom moeten we ook technische maatregelen nemen. Dat is in de piramide de middelste laag. Daarnaast blijft het nodig om voorbereid te zijn op extreme gebeurtenissen door klimaatverandering. Denk aan een extreme hittegolf, een ongecontroleerde natuurbrand of een overstroming. Onze inwoners, bedrijven, instellingen en hulpdiensten moeten op zulke situaties voorbereid zijn en weten hoe zij moeten handelen. Dat is in de piramide de bovenste laag. Ook moeten ze zich er bewust van zijn dat we niet alle extreme gebeurtenissen kunnen oplossen en dat er risico’s zijn die we moeten accepteren. Maar dit ‘restrisico’ is wel lager als de basis van het klimaatbestendig systeem stevig is.

Hoe kun je de adaptatiepiramide gebruiken voor monitoring?

De piramide helpt om doelen en middelen die bijdragen aan klimaatadaptatie onder te verdelen in drie typen klimaatadaptatie. Zo kun je zien of je vooral werkt aan de onderste, de middelste of de bovenste laag. Hoe meer je werkt aan de onderste laag, hoe steviger de basis wordt van het klimaatbestendig systeem. De piramide kan zo bijvoorbeeld ook als praatplaat worden gebruikt in gesprekken met collega’s en bestuurders over de vraag in hoeverre je met klimaatadaptatie op koers ligt. Of je kunt hem gebruiken om doelen en ambities op het gebied van klimaatadaptatie te evalueren en zonodig te herformuleren.

Hoe gaan we met de adaptatiepiramide te werk?

We ontwikkelen een adaptatiepiramide voor de gemeente Dordrecht en één voor Manifestregio Vallei & Veluwe. Dat doen we door werksessies te organiseren met partners uit beide regio’s. Daarin brainstormen we samen over hun adaptatiedoelen. Deze doelen koppelen we dan aan de verschillende lagen van de adaptatiepiramide. Ook bespreken we welke middelen en indicatoren zij gebruiken om hitte, wateroverlast, en droogte in hun gebied tegen te gaan. Aan de hand daarvan beoordelen we hoe de gebieden op koers liggen met klimaatadaptatie en welke adaptatiedoelen ze nog moeten aanscherpen.

Resultaat: een infographic voor Vallei & Veluwe

Voor Manifestregio Vallei & Veluwe hebben we als resultaat van het project een infographic ontwikkeld. Hiermee wil Vallei & Veluwe partijen in de regio verleiden om mee te werken aan een gemeenschappelijke monitor voor klimaatadaptatie. De infographic legt uit hoe dat kan met de adaptatiepiramide, en hoe de piramide uitnodigt om het natuurlijk systeem daarbij als basis te nemen.

Download de Infographic Adaptatiepiramide Vallei en Veluwe

Wat is de adaptatiepiramide?

Met de adaptatiepiramide willen we voor overheden visueel maken hoe zij op weg zijn naar een robuust klimaatbestendig systeem. De piramide bestaat uit drie lagen. Van beneden naar boven zijn dat: het natuurlijk systeem benutten, technische maatregelen nemen en handelen bij extremen.

Een robuuste adaptatiepiramide heeft een stevige basis: het natuurlijk systeem en de sponswerking van een gebied worden ten volle benut. Dat betekent dat water en bodem sturend zijn bij de inrichting. Maar het natuurlijk systeem kan ons niet tegen alle klimaatextremen beschermen. Daarom moeten we ook technische maatregelen nemen. Dat is in de piramide de middelste laag. Daarnaast blijft het nodig om voorbereid te zijn op extreme gebeurtenissen door klimaatverandering. Denk aan een extreme hittegolf, een ongecontroleerde natuurbrand of een overstroming. Onze inwoners, bedrijven, instellingen en hulpdiensten moeten op zulke situaties voorbereid zijn en weten hoe zij moeten handelen. Dat is in de piramide de bovenste laag. Ook moeten ze zich er bewust van zijn dat we niet alle extreme gebeurtenissen kunnen oplossen en dat er risico’s zijn die we moeten accepteren. Maar dit ‘restrisico’ is wel lager als de basis van het klimaatbestendig systeem stevig is.

Hoe kun je de adaptatiepiramide gebruiken voor monitoring?

De piramide helpt om doelen en middelen die bijdragen aan klimaatadaptatie onder te verdelen in drie typen klimaatadaptatie. Zo kun je zien of je vooral werkt aan de onderste, de middelste of de bovenste laag. Hoe meer je werkt aan de onderste laag, hoe steviger de basis wordt van het klimaatbestendig systeem. De piramide kan zo bijvoorbeeld ook als praatplaat worden gebruikt in gesprekken met collega’s en bestuurders over de vraag in hoeverre je met klimaatadaptatie op koers ligt. Of je kunt hem gebruiken om doelen en ambities op het gebied van klimaatadaptatie te evalueren en zonodig te herformuleren.

Hoe gaan we met de adaptatiepiramide te werk?

We ontwikkelen een adaptatiepiramide voor de gemeente Dordrecht en één voor Manifestregio Vallei & Veluwe. Dat doen we door werksessies te organiseren met partners uit beide regio’s. Daarin brainstormen we samen over hun adaptatiedoelen. Deze doelen koppelen we dan aan de verschillende lagen van de adaptatiepiramide. Ook bespreken we welke middelen en indicatoren zij gebruiken om hitte, wateroverlast, en droogte in hun gebied tegen te gaan. Aan de hand daarvan beoordelen we hoe de gebieden op koers liggen met klimaatadaptatie en welke adaptatiedoelen ze nog moeten aanscherpen.

Resultaat: een infographic voor Vallei & Veluwe

Voor Manifestregio Vallei & Veluwe hebben we als resultaat van het project een infographic ontwikkeld. Hiermee wil Vallei & Veluwe partijen in de regio verleiden om mee te werken aan een gemeenschappelijke monitor voor klimaatadaptatie. De infographic legt uit hoe dat kan met de adaptatiepiramide, en hoe de piramide uitnodigt om het natuurlijk systeem daarbij als basis te nemen.

Download de Infographic Adaptatiepiramide Vallei en Veluwe

Share: